آیا می دانید فیبرومیالژی چیست؟
فیبرومیالژی یک اختلال مزمن و بلند مدت است که با درد شدید استخوان ها و عضلات بدن همراه است و باعث بروز خستگی عمومی بدن و حساسیت آن می شود. علائم و نشانه های فیبرومیالژی منحصر به فرد است و نمی توان به کمک آزمایشات مختلف به ارزیابی و تعیین آن پرداخت. از آنجایی که علت این بیماری مشخص نیست اغلب به طور صحیح تشخیص داده نمی شود. از این اگر از این بیماری رنج می برید خواندن این مقاله را به شما توصیه می کنیم.
علائم و نشانه های فیبرومیالژی چیست؟
فیبرومیالژی اغلب با نقاط حساس بدن که نقاط ماشه ای نام دارد ارتباط دارد. این نقاط در سراسر بدن وجود دارند و حتی فشار دادن آنها به صورت خفیف باعث احساس درد می شود. امروزه به ندرت از این نقاط برای تشخیص فیبرومیالژی استفاده می شود و در عوض پزشکان از آنها برای کوچک کردن لیست بیماری های احتمالی استفاده می نمایند. درد ناشی از نقاط ماشه ای اغلب به صورت یک درد تیر کشنده و مداوم توصیه می شود که تعداد زیادی از نقاط بدن را درگیر می کند. در صورتی که شما بیش از سه ماه است که با این نوع درد مواجه هستید ممکن است پزشک آن را به عنوان یکی از علائم و نشانه های فیبرومیالژی در نظر بگیرد.
برخی از نشانه های این بیماری عبارتند از خستگی، اختلال در خواب، خوابیدن به مدت طولانی و عدم احساس رفع خستگی پس از آن، سردرد، عصبانیت، افسردگی، ناتوانی در تمرکز، و درد تیر کشنده در قسمت پایین شکم. ممکن است این علائم به علت تفسیر نادرست سیگنال های ارسالی به مغز یا واکنش بیش از حد به سیگنال های طبیعی در به وجود می آید. این امر می تواند به علت عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز ایجاد شود.
نقاط ماشه ای چیست؟
در صورتی که بیمار حداقل در ۱۱ مورد از ۸ مورد از نقاط ماشه ای شناخته شده درد داشته باشد پزشک به این نتیجه می رسد که او دچار فیبرومیالژی شده است پزشک با فشار دادن نقاط ماشه ای به بررسی دردناک بودن آنها بپردازد. برخی از این نقاط ماشه ای در قسمت پشت سر، روی شانه، قسمت فوقانی قفسه سینه، ران، زانوها و قسمت بیرونی آرنج قرار دارند.
چه عواملی باعث بروز فیبرومیالژی می شود؟
هنوز پزشکان و محققان علت بروز فیبرومیالژی را نمی دانند اما به لطف تحقیقات انجام شده در حال شناسایی علت ابتلا به این اختلال هستند. برخی از دلایل بروز فیبرومیالژی به شرح زیر می باشد:
عفونت یا بیماری در گذشته می تواند باعث بروز این اختلال یا بدتر شدن علائم و نشانه های آن شود.
- این بیماری اغلب زمینه خانوادگی دارد و در صورتی که یکی از اعضای خانواده به این اختلال مبتلا شده باشد ریسک مبتلا شدن سایرین نیز افزایش پیدا خواهد کرد. محققان تصور می کنند که جهش یک ژن خاص باعث بروز این بیماری شده است.
- افرادی که قبلا سابقه ترومای فیزیکی یا عاطفی را داشته اند در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.
- استرس نیز مانند تروما باعث بروز عوارض بلند مدت می شود و فرد را دچار مشکل می نماید. استرس با ترکیبات هورمونی ارتباط دارد و می تواند باعث بروز فیبرومیالژی شود. متاسفانه هنوز پزشکان علت ابتلا به این اختلال و درد حاصل از آن را نمی دانند اما برخی از تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که ممکن است پایین آمدن آستانه تحمل درد توسط مغز در بروز این اختلال نقش داشته باشد.
فاکتورهای خطر در ابتلا به این بیماری شامل چه مواردی است؟
اگرچه هنوز علت ابتلا به این اختلال مشخص نشده است پزشکان عقیده دارند که این بیماری می تواند به علت استرس، ترومای جسمانی یا بیماری های سیستمیک غیر مرتبط از قبیل آنفولانزا به وجود بیاید. محققان ادعا می کنند که مغز و سیستم عصبی به طور نادرست به تفسیر سیگنال های درد می پردازند و فرد را با درد زیادی مواجه می کنند. برخی از عواملی که در بروز این بیماری نقش دارند به شرح زیر می باشند:
- ریسک بروز این بیماری در زنان حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد است و مردان کمتر به این اختلال مبتلا می شوند و هنوز علت بروز این اختلال مشخص نشده است.
- سابقه خانوادگی ابتلا به فیبرومیالژی اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا ممکن است سایر اعضای خانواده را نیز درگیر کند.
- اگرچه فیبرومیالژی یک نوع آرتریت نیست داشتن بیماری روماتوئیدی از قبیل لوپوس یا آرتریت روماتوئید می تواند شما را در معرض خطر این بیماری قرار دهد.
فیبرومیالژی چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورتی که شما بیش از سه ماه دچار درد گسترده بدن و مداوم شده باشید و این درد هیچ گونه دلیل مشخصی نداشته باشد پزشک به این نتیجه می رسد که شما دچار فیبرومیالژی شده اید. هیچ گونه تست آزمایشگاهی وجود ندارد که بتواند به تشخیص این بیماری کمک کند در عوض می توان از آزمایش خون برای رد کردن سایر علل بروز درد مزمن استفاده کرد.
چگونه فیبرومیالژی درمان می شود؟
هدف از درمان این بیماری کنترل درد و بهبود کیفیت زندگی است. این امر از طریق دو پروسه خود مراقبتی و مصرف دارو محقق می شود. معمولاً پزشک برای درمان این اختلال از قرص مسکن از قبیل ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده می کند و در مواردی که بیمار درد شدید داشته باشد به تجویز ترامادول خواهد پرداخت تا از میزان درد بیمار کاسته شود تا بتواند به انجام فعالیت های جسمانی خود بپردازد.
در مواردی که بیمار دچار استرس و افسردگی شده باشد پزشک از داروی ضد افسردگی برای درمان این اختلال استفاده خواهد کرد. مصرف این داروها می تواند به بهبود کیفیت خواب افراد بیمار کمک کند. به طور کلی داروهای ضد تشنج برای درمان افرادی که دچار اختلال تشنج هستند تجویز می شود اما تحقیقات نشان داده است که می توان از آن برای درمان افراد مبتلا به فیبرومیالژی نیز استفاده کرد.
برنامه خود مراقبتی در درمان این اختلال اهمیت بسیار زیادی دارد و پزشکان از بیماران می خواهند که تغییراتی را در سبک زندگی خود ایجاد کنند تا شاهد کاهش سطح استرس و تنش روحی باشند. برخی از روش های درمانی از قبیل فیزیوتراپی، مدیتیشن، یوگا، ورزش کردن، ماساژ درمانی، خواب کافی و داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل به بهبود بیماران کمک خواهد کرد.
رژیم غذایی افراد مبتلا به فیبرومیالژی باید شامل چه مواردی باشد؟
به طور کلی هیچ گونه رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به فیبرومیالژی وجود ندارد با این حال برخی از بیماران ادعا می کند که با رعایت رژیم غذایی زیر و خودداری از مصرف برخی مواد غذایی توانسته اند به بهبود حال خود کمک کنند. اگر شما نیز دچار بیماری فیبرومیالژی هستید سعی کنید از مواد غذایی سالم استفاده کنید و رژیم متعادلی داشته باشید. تغذیه صحیح می تواند به حفظ سلامت بدن و تامین انرژی مورد نیاز آن برای انجام فعالیت های شخصی و روزمره کمک کند.
در صورتی که رژیم غذایی شما متعادل نباشد و تغذیه خوبی نداشته باشید علائم و نشانه های بیماری شما بدتر خواهد شد به این ترتیب همیشه مقدار زیادی آب بنوشید، از انواع میوه و سبزیجات استفاده کنید، اگر اضافه وزن دارید سعی کنید وزن خود را کاهش دهید و تناسب اندام خود را حفظ کنید، سعی کنید میزان سبزیجات مصرفی شما بیشتر از گوشت باشد و میزان مصرف قند و شکر مصرفی خود را کاهش دهید.
مترجم: لیلا عبدالملکی
