چرا دچار درد شانه می شویم؟
شانه یکی از منعطف ترین مفصل های بدن است که به انجام تعداد زیادی از فعالیت های روزمره از قبیل شانه زدن موها، مسواک زدن و مواردی از این قبیل کمک می کند. گاهی اوقات مفصل شانه به علل مختلف از قبیل استئوآرتریت، پارگی رباط، تاندونیت و دلایل متعدد دیگر دردناک می شود. برخی از دلایل درد شانه به آناتومی خاص آن ارتباط دارد.
شانه از سه استخوان ساخته شده است که شامل استخوان هومروس، کتف و ترقوه است و قسمت فوقانی بازو درون گودی شانه قرار می گیرد. رباط های این ناحیه به حفظ حالت گوی و کاسه کمک می کنند و عضله روتاتور کاف نقش مهمی را در بلند کردن و چرخاندن بازو ایفا می کند. هر گونه اختلالی در این ساختارها ایجاد شود منجر به احساس درد در شانه خواهد شد.
علل بروز درد شانه
درد شانه که درد دلتوئید نیز به آن گفته می شود یکی از مشکلات شایعی است که تعداد زیادی از افراد با آن مواجه می شوند. آناتومی پیچیده شانه در بروز علل درد نقش دارد. پارگی روتاتور کاف یکی از دلایل شایع درد شانه است. به طور کلی هر انسانی دارای چهار عضله روتاتور کاف است که در حرکات شانه نقش دارند. این عضلات بزرگترین عضله هایی نیستند که در برداشتن اجسام سنگین نقش دارند اما در تکان دادن شانه به طور طبیعی به ایفای نقش می پردازند. مشکلات مربوط به این عضله به سه گروه تقسیم می شود که عبارتند از تاندونیت، بورسیت و پارگی روتاتور کاف. منظور از تاندونیت و بورسیت به ترتیب اتهاب تاندون و بورس است و پارگی روتاتور کاف زمان رخ می دهد که تاندون های روتاتور کاف از استخوان جدا شوند.
- مشکلات مربوط به این عضله در هنگام انجام فعالیت هایی از قبیل پرتاب کردن یا برداشتن یک شیء باعث بروز درد بسیار زیادی خواهد شد. به طور کلی مشکلات مربوط به این عضله در هنگام خواب بدتر می شود و هنوز پزشکان علت این مسئله را نمی دانند. از آنجایی که درد حاصل از این اختلال باعث می شود فرد نتواند بازو و شانه خود را تکان دهد به تدریج این ناحیه دچار سفتی می شود و فرد را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.
- شانه یخ زده که به آن کپسول چسبنده نیز می گویند یک مشکل شایع است که باعث سفتی و خشکی مفاصل و گاهی اوقات بروز درد مزمن و مداوم می شود یا زمانی که فقط قصد دارد دستش را روی سر یا کمرش قرار دهد به وجود می آید. اگر چه در نهایت درد شانه به شانه یخ زده تبدیل می شود علت اصلی و شایع این اختلال، تاندونیت روتاتور کاف است. در این عارضه میزان دامنه حرکات شانه کاهش پیدا می کند و فرد دچار مشکلات حرکتی خواهد شد.
- در استئوآرتریت شانه فرد با درد عمیق شانه یا درد در قسمت جلوی شانه مواجه می شود و سفتی این ناحیه را احساس خواهد کرد. در این اختلال از میزان دامنه حرکات شانه کاسته می شود. معمولاً استئوآرتریت شانه در پی آسیب دیدگی گردن بازو یا شانه در سالهای گذشته ایجاد می شود.
ناپایداری شانه یکی از مشکلاتی است که باعث لق شدن مفصل می شود. این اختلال در پی ضربه تروماتیک یا استفاده بیش از حد از شانه به وجود می آید. معمولاً در ناپایداری شانه فرد احساس می کند که شانه او در حال جدا شدن از مفصل است. رباط های شانه برخی از افراد شل است که باعث ناپایداری شانه می شود این مسئله در میان افراد جوان و ورزشکار بسیار شایع است زیرا دامنه حرکات شانه آنها بسیار زیاد است.- در رفتگی شانه زمانی رخ می دهد که قسمت فوقانی بازو از استخوان کتف جدا شود. هنگامی که شانه دچار دررفتگی می شود رباط هایی که به حفظ و نگه داشتن شانه در جای خود کمک می کنند آسیب می بینند و احتمال در رفتگی مجدد شانه افزایش پیدا می کند.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما نیز دچار درد شانه شده اید و علت آن را نمی دانید بهتر از هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید در صورتی که با علائمی از قبیل ناتوانی در حمل کردن اشیا یا استفاده از بازو، آسیب دیدگی بازو و شانه و بدشکل شدن مفصل آن، درد شانه در هنگام استراحت، درد مداوم و طولانی، ناتوانی در بلند کردن بازو، تورم یا کبودی در اطراف مفصل بازو و شانه، علائم عفونت یا هرگونه علائم غیر عادی در این ناحیه مواجه شدید باید به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص درد شانه
از آنجایی که عوامل متعددی در بروز درد شانه نقش دارند انجام معاینه جسمانی و بررسی علائم و نشانه های بیمار و در صورت نیاز عکس برداری از ناحیه شانه به تشخیص علت درد شانه کمک می کند. پزشک برای تشخیص علت درد شانه به معاینه این ناحیه می پردازد و کمی آن را فشار می دهد تا بتواند وضعیت آن را بررسی کند. سپس به بررسی انعطاف پذیری شانه و دامنه حرکات و قدرت آن می پردازد تا اطلاعات کلی را به دست بیاورد. سپس به انجام معاینه گردن نیز می پردازد تا بتواند سایر علل احتمالی درد شانه را رد کند.
گاهی اوقات پزشک درخواست انجام عکس برداری از این ناحیه را می دهد تا جزئیات لازم در خصوص آناتومی شانه را به دست بیاورد. عکس از محیط کمک اشعه ایکس روشی است که از پرتوهای پرقدرت برای تهیه تصاویر از شانه و بررسی هرگونه آسیب دیدگی احتمالی استفاده می شود. در این نوع عکس برداری پزشک می تواند به وجود هرگونه شکستگی یا زائده استخوانی پی ببرد. اسکن ام‌آرآی نیز یک روش تشخیصی دقیق است که از یک میدان مغناطیسی و پرتوهای ایکس برای تهیه تصاویر دقیق از رباط ها تاندون ها و سایر اجزای شانه استفاده می کند.
درمان درد شانه
به طور کلی درمان درد شانه به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. ممکن است یک روش خاص برای درمان درد شانه سودمند باشد اما هیچ گونه تاثیری در درمان سایر علل درد شانه نداشته باشد. انتخاب بهترین روش موجود برای درمان درد شانه اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا این عضو بسیار مهم نقش حیاتی در انجام فعالیت های روزمره ایفا می کند. در ادامه به روش های موجود برای درمان درد این ناحیه اشاره می کنیم.
- اولین خط درمانی در رفع مشکلات شانه استراحت دادن به این ناحیه است زیرا باعث کاهش التهاب خواهد شد. البته باید در استراحت دادن به شانه کاملا احتیاط کرد زیرا استراحت طولانی مدت باعث بروز شانه یخ زده خواهد شد.
- استفاده از کمپرس سرد و گرم می تواند به تسکین درد شانه و التهاب آن کمک کند. می توان از این روش برای رفع درد ناشی از تاندونیت یا پارگی عضله روتاتور کاف نیز استفاده کرد. بدین منظور باید مقداری یخ را درون یک کیسه پلاستیکی بریزید و کیسه را درون یک تکه پارچه قرار دهید و آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی شانه خود بگذارید. همچنین می توانید از کمپرس آب گرم نیز استفاده کنید و در طول روز آن را چندین بار روی شانه خود بگذارید تا به تدریج از میزان درد آن کاسته شود. قبل از استفاده از کمپرس یخ حتماً با پزشک خود مشورت کنید و نظر او را جویا شوید.
- طراحی یک برنامه درمانی مناسب با شرایط بیمار در تسکین علائم و نشانه های و اهمیت بسیار زیادی دارد به همین دلیل باید با پزشک خود همکاری نزدیک داشته باشید.
فیزیوتراپی نیز یکی دیگر از طرح های بسیار مهم در درمان درد شانه است. این فرآیند درمانی با انجام تمرینات ورزشی همراه است که باعث بهبود قدرت، دامنه حرکات و توانایی مفصل شانه خواهد شد. و شما می توانید به تدریج به انجام فعالیت های روزمره خود بپردازید و درد شانه شما از بین خواهد رفت.- مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب می تواند به رفع التهاب و درد شانه کمک کند. این داروها شامل ایبوپروفن، ناپروکسن، استامینوفن و مواردی از این قبیل است. به خاطر داشته باشید که فقط باید مدت کوتاه و تحت نظر پزشک از این داروها استفاده کنید زیرا با عوارض متعددی همراه هستند. در صورتی که شما باردار هستید و یا از مشکلات کلیوی و کبدی، زخم معده، فشار خون بالا و آسم رنج می برید حتما باید این داروها را با اجازه پزشک مصرف کنید.
- تزریق استروئید یکی دیگر از روش های موجود برای درمان درد شانه است. در این روش پزشک به مدت کوتاهی تزریق استروئید را تجویز خواهد کرد. پزشک داروی استروئیدی را به درون مفصل شانه تجویز می کند تا از میزان التهاب آن بکاهد و شما بتوانید به انجام فعالیت روزمره خود بپردازید.
- در مواردی که روش های درمانی بالا تاثیری در کاهش درد شانه بیمار نداشته باشد پزشک انجام عمل جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. انجام جراحی شانه توسط متخصص ارتوپد انجام خواهد شد و قبل از جراحی پزشک وضعیت بیمار را به طور کامل ارزیابی خواهد کرد و آزمایشات لازم انجام خواهد شد.
در صورتی که شما دچار درد شانه شده اید حتما باید به پزشک مراجعه کنید و درد شانه خود را نادیده نگیرید زیرا درمان مشکلات شانه در مراحل اولیه بیماری بسیار ساده تر است و هزینه کمتری را به شما تحمیل خواهد کرد.
مترجم: لیلا عبدالملکی
